Βόλτα στη φύση: Το Αισθητικό Περιαστικό Δάσος της Καβάλας

Τα περιαστικά δάση, πέρα από την αισθητική και την περιβαλλοντική τους ωφέλεια στις αστικές περιοχές, προσφέρουν τη δυνατότητα της εύκολης και γρήγορης πρόσβασης στους κατοίκους των πόλεων που επιζητούν χώρους άθλησης και αναψυχής. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε όσους δεν διαθέτουν επαρκή χρόνο και χρήματα. Στην Καβάλα, ένα ανάλογο δάσος περιβάλλει την πόλη από τη βόρεια πλευρά της. Εκτείνεται από τον Άγιο Σίλα και το Κωνστάντιο οικοτροφείο, μέχρι την περιοχή της Χωράφας και του Αγίου Αθανασίου.

Η μεγάλη πυρκαγιά του 1985 επέφερε την ολική καταστροφή του δάσους. Ευτυχώς, με τις συστηματικές προσπάθειες φορέων και εθελοντών, και με τη δύναμη αναγέννησης που επέδειξε η ίδια του η φύση, μεγάλο μέρος του έχει αναδασωθεί.

Στο ανατολικό τμήμα του περιαστικού δάσους, και συγκεκριμένα ξεκινώντας από τα δύο πάρκινγκ με τις βρύσες που υπάρχουν δεξιά, ανεβαίνοντας για τον Άγ. Σίλα, βρίσκεται ο πιο οργανωμένος και εκτεταμένος χώρος αναψυχής. Στην περιοχή αυτή το δασαρχείο Καβάλας έχει κατασκευάσει ένα εκτενές δίκτυο περιηγητικών μονοπατιών που φτάνει το συνολικό μήκος των 3,5 χιλιομέτρων.

Ο επισκέπτης, μπορεί να περιηγηθεί με άνεση μέσα στο πευκοδάσος, επιλέγοντας και εξερευνώντας διαφορετικές κάθε φορά διαδρομές. Σε όλο το μήκος των διαδρομών υπάρχουν κιόσκια, παγκάκια, βρύσες και γεφυράκια όπου είναι απαραίτητο. Δύο από τα μονοπάτια οδηγούν στο δασικό χωματόδρομο που βρίσκεται λίγο πιο πάνω. Το ένα καταλήγει στον κόμβο του περιφερειακού με την 7ης Μεραρχίας, αλλά ο εντοπισμός της αρχής του είναι δύσκολος λόγω της βλάστησης και των διαφημιστικών πινακίδων που υψώνονται σε εκείνο το σημείο. Όλα τα υπόλοιπα καταλήγουν στα δύο πάρκινγκ που προαναφέραμε.

Το περασμένο φθινόπωρο, μετά από πολλά χρόνια, η δασική υπηρεσία καθάρισε όλη την περιοχή, έτσι ώστε σήμερα να αποτελεί έναν άριστο προορισμό αναψυχής, ακόμα και για οικογένειες με μικρά παιδιά.

Στο κεντρικό τμήμα του περιαστικού δάσους υπάρχει η γνωστότερη διαδρομή της περιοχής, η οποία οδηγεί από τον περιφερειακό στο ξωκλήσι του Αγίου Παντελεήμονα και στη συνέχεια στη θέση «Σταυρός», σε ύψος 328 μέτρων. Η διαδρομή έχει μήκος 1.050 μέτρα, και, καθώς περνά πάνω από απόκρημνες θέσεις και εντυπωσιακούς γεωλογικούς σχηματισμούς, προσφέρει μοναδική θέα. Η αποκορύφωση της πορείας βρίσκεται στο τέρμα της, τον Σταυρό, που παραμένει το καλύτερο σημείο για να θαυμάσει κανείς όλη την πόλη της Καβάλας και τη Θάσο.

Ένα δεύτερο μονοπάτι, στο ίδιο τμήμα, ξεκινάει από το χωματόδρομο λίγο πάνω από το «Σανατόριο», και η αρχή του εντοπίζεται εύκολα από τη μεταλλική πράσινη καμάρα που έχει τοποθετηθεί στο σημείο αυτό.

Το μονοπάτι, στενό αλλά ανοιχτό, ελίσσεται ανάμεσα στην τυπική βλάστηση της περιοχής (μιλιάρια, σπάρτα, ψευδακακίες, δρυς, κουμαριές, ρείκια) για να καταλήξει στο χωματόδρομο που οδηγεί από το Σανατόριο στο Σταυρό. Αν ακολουθήσουμε για 80 μέτρα το δρόμο προς τα αριστερά, θα ξανασυναντήσουμε τη συνέχεια του μονοπατιού και θα βρεθούμε τελικά στο χωματόδρομο που έρχεται από το κτήμα Φουντουκλή. Συνδυάζοντας τα δύο αυτά μονοπάτια με τους πολλούς χωματόδρομους της περιοχής μπορούμε να συνθέσουμε πολλές διαφορετικές διαδρομές.

Στα βοριοανατολικά της πόλης, στον Κουλέ και στη Χωράφα, βρίσκονται τα λίγα τμήματα του δάσους που κατάφεραν να γλυτώσουν από την πυρκαγιά του 1985. Παλαιότερα υπήρχαν πολλά κτήματα, τα οποία εγκαταλείφτηκαν με τα χρόνια. Τα μονοπάτια τους, όμως, διατηρήθηκαν μέχρι και τις μέρες μας σε πολύ καλή κατάσταση.

Στην περιοχή έχουμε καταγράψει περίπου 2,5 χιλιόμετρα μονοπατιών και σίγουρα δεν είναι όλα όσα υπάρχουν. Οι διαδρομές ξεκινούν είτε από το κιόσκι στη στάση του «Κόντη», είτε από τα τελευταία σπίτια της Χωράφας, είτε πάνω από το σχολικό συγκρότημα του 1ου- 4ου Λυκείου.

Αξίζει να αναφέρουμε ότι σε ορισμένα σημεία τα μονοπάτια συναντιόνται με τα υπολείμματα του Μακρού Τείχους που έκτισε ο Ανδρόνικος Β’ ο Παλαιολόγος, το 1307, για να ελέγχει τη διάβαση της Χριστούπολης, όπως ονομαζόταν τότε η Καβάλα.

Δυστυχώς τα μονοπάτια αυτά, παρά το γεγονός ότι βρίσκονται τόσο κοντά στην πόλη και διαθέτουν θαυμάσια θέα προς το κάστρο και το υδραγωγείο, δεν έχουν αξιοποιηθεί.

Ιστορικά στοιχεία

Το παρά τη Χριστούπολιν τείχισμα.

Το τείχος που βρίσκεται στα υψώματα πάνω από την Καβάλα ταυτίζεται με το μακρό τείχος της Χριστουπόλεως, το οποίο έκτισε ο Ανδρόνικος Β’ ο Παλαιολόγος, το 1307, για να εμποδίσει την επιστροφή των Καταλανών, που είχαν επιχειρήσει να καταλάβουν την πόλη χωρίς όμως αποτέλεσμα. Το τείχος έλεγχε τη μοναδική διάβαση από τη Μακεδονία στη Θράκη και ξεκινούσε από τον πύργο Yπέρκαλο, στα όρια της πόλης, για να καταλήξει στα αντικρινά υψώματα. Μετά το άκρο του, υψώνονταν ένας κυκλικός και τρεις τετράπλευροι πύργοι. Ο πρώτος, βρισκόταν στο άκρο του τείχους, ενώ ο τελευταίος, ο Κουλές, στην κορυφή του βουνού, ήταν τετράπλευρος, διώροφος, με ισόγειο καλυπτόμενο με καμάρα. Μέρος του σωζόταν μέχρι πρόσφατα. Το μήκος του τείχους από τον πύργο μέχρι το άκρο του στο απέναντι ύψωμα φθάνει τα 1750 μ., ενώ οι μεμονωμένοι πύργοι καλύπτουν επιπλέον διάστημα περίπου 470 μ.

Χάρτης μονοπατιών: https://cutt.ly/1bWf59R