Πλατεία Ελευθερίας

Η πλατεία Ελευθερίας είναι η κεντρική πλατεία της Καβάλας. Η πλατεία έχει σχήμα ορθογωνίου παραλληλογράμμου και περιβάλλεται από τις οδούς Ομονοίας στα βόρεια, Βενιζέλου στα νότια, Δοϊράνης ανατολικά και Ίωνος Δραγούμη δυτικά.

Στη δεκαετία του 1920 οι βασιλικοί ήθελαν την μετονομασία της πλατείας σε πλατεία βασιλέως Γεωργίου Α΄ ενώ οι βενιζελικοί ήθελαν να την μετονομάσουν σε πλατεία Ελληνικής Δημοκρατίας. Το 1924 ονομάστηκε πλατεία Ομονοίας, όπως και η γειτονική οδός Ομονοίας χάρη της επίτευξης Ομόνοιας μεταξύ των δύο παρατάξεων. Αργότερα για να προστατευτούν τα συμφέροντα των Ελλήνων που ζούσαν στην Αίγυπτο, μετονομάστηκε σε πλατεία Φουάτ, από το όνομα του βασιλιά της Αιγύπτου Φουάτ του Α΄ (1868-1936) που ήταν δισέγγονος του Μεχμέτ Αλή. Για τον ίδιο λόγο τοποθετήθηκε το άγαλμα του Μεχμέτ Αλή στη συνοικία της Παναγίας το 1936. Το 1938 η πλατεία πήρε το όνομα του Στυλιανού Μαυρομιχάλη ο οποίος υπήρξε οργανωτής του Εθνικού Κέντρου Καβάλας στα χρόνια του Μακεδονικού αγώνα. Η ονομασία όμως αυτή δεν επικράτησε και στα επόμενα χρόνια η κεντρική πλατεία της Καβάλας εξακολουθούσε να αναφέρεται ως πλατεία Φουάτ. Το 1967 ο τότε δήμαρχος Ευάγγελος Ευαγγελίου θεωρώντας απαράδεκτο η κεντρική πλατεία της Καβάλας να φέρει αιγυπτιακή ονομασία και συγχρόνως να διατηρεί στο κέντρο της το μνήμα της μητέρας του Μεχμέτ Αλή, όπως τότε λεγόταν, κατεδάφισε το μνημείο και μετονόμασε την μέχρι τότε πλατεία Φουάτ σε πλατεία Ελευθερίας, προφανώς γιατί ο χώρος απαλλάχτηκε από τον τουρκικό και αιγυπτιακό του χαρακτήρα, ενώ ταυτόχρονα πραγματοποίησε ριζική ανάπλαση του χώρου. Επικρατεί και η ονομασία "Κεντρική Πλατεία".

Τα πρώτα χρόνια

Η πλατεία ήταν ο χώρος του καραβανσεράι της περιοχής επί Τουρκοκρατίας. Η πλατεία περιείχε και μικρότερα χάνια, μικρά μαγαζιά και σπίτια, το ξενοδοχείο «Καβάλα», μουσουλμανικά νεκροταφεία και τον υποτιθέμενο τάφο της μητέρας του Μεχμέτ Αλή.

Μετά τη Μικρασιατική καταστροφή και την ανταλλαγή των πληθυσμών, υπήρξε μεγάλη εισροή προσφύγων στην Καβάλα. Στην περιοχή της πλατείας στήθηκαν παράγκες οι οποίες χρησιμοποιήθηκαν ως χώρος κατοικίας και όχι μόνο.

Κατά τα τέλη του 19^ου αιώνα τον χώρο της σημερινής πλατείας κύκλωνε ένα σχεδόν μισογκρεμισμένο τείχος με δύο πολύ μεγάλες εισόδους. Μέσα στον χώρο αυτό υπήρχε το χάνι του Τζώρκα. Η πλατεία περιείχε και μικρότερα χάνια, μικρά μαγαζιά και σπίτια, το ξενοδοχείο «Καβάλα», μουσουλμανικά νεκροταφεία και τον υποτιθέμενο τάφο της μητέρας του Μεχμέτ Αλή. Στην περιοχή έρρεε και ένα ξερό ρέμα, στην οδό Δοϊράνης.

20^ος Αιώνας

Το 1928 ο δήμος Καβάλας αποφάσισε την προκήρυξη διαγωνισμού για την μετατροπή της πλατείας σε δημοτική αγορά. Αργότερα αποφασίστηκε η μετατροπή της περιοχής σε πλατεία, ενώ το 1936 έγινε προσπάθεια εξωραϊσμού του χώρου προκαλώντας αντιδράσεις. Το 1947 ο Δήμαρχος Μιχαήλ Λολίδης προσπάθησε να τροποποιήσει την πλατεία. Έτσι η πλατεία υδροδοτήθηκε για πρώτη φορά και τοποθετήθηκε η πρώτη βρύση, ενώ τα πρώτα ταξί της πόλης άρχισαν να χρησιμοποιούν μέρη της πλατείας για στάθμευση.

Στις 13 Δεκεμβρίου 1967 και κατά τη διάρκεια του αντιπραξικοπήματος, ο βασιλιάς Κωνσταντίνος κατέβηκε στην Καβάλα στηριζόμενος στην βοήθεια μονάδων της Βορείου Ελλάδος. Κατέβηκε με ελικόπτερο στην πλατεία, όπου υπήρξε λαοσύναξη και διανυκτέρευσε στο ξενοδοχείο «Αστήρ» όπου τώρα στεγάζεται η Εθνική Τράπεζα.

Σήμερα

Η πλατεία απέκτησε την τελική της μορφή όταν το 1998. Η πλατεία είναι ευνοϊκή για την πραγματοποίηση προεκλογικών συγκεντρώσεων, ενώ κοντά βρίσκεται και μνημείο για την Μακεδονική φάλαγγα. Στην περίοδο των Χριστουγέννων πραγματοποιούνται εκδηλώσεις και στήνονται σπίτια και άλλες ειδικές εγκαταστάσεις.

H προσπέλαση με αναπηρικό αμαξίδιο είναι εφικτή (δηλ. δε μεσολαβούν σκαλιά και στενά ανοίγματα κάτω των 90cm, κλπ.).

Έχει στενά μέρη αλλά περνάει αμαξίδιο.

Το υλικό στην τελική επιφάνεια κίνησης είναι από τσιμεντόπλακες κυβόλιθους.

Σε όλες τις υφιστάμενες διαβάσεις υπάρχουν σκάφες για πρόσβαση με αμαξίδιο.

Στις σκάφες δεν υπάρχουν στοιχεία, όπως μπάρες ή κολωνάκια, τα οποία εμποδίζουν τη διέλευση με αναπηρικό αμαξίδιο.

Δεν υπάρχει οδηγός τυφλών.

Προσοχή: Στο άκρο προς το οδόστρωμα δε μεσολαβεί τίποτα (π.χ., κολωνάκια, κιγκλίδωμα, παρτέρια ή άλλα στοιχεία).

Στο άκρο προς το οδόστρωμα υπάρχουν κολωνάκια

Προσοχή: Στα υφιστάμενα δένδρα υπάρχουν προεξέχοντα κλαδιά σε ύψος μικρότερο των 2,20μ από το έδαφος.

Στα δέντρα υπάρχουν σχάρες στους λάκκους φύτευσης.

Η όδευση των πεζών είναι χωρίς εμπόδια και ανισοσταθμίες (σκαλοπάτια, κλπ.).

Προσοχή: Τυχόν φανάρια στις διαβάσεις δεν εκπέμπουν και ηχητική ειδοποίηση.

Προσοχή: Τυχόν φανάρια στις διαβάσεις δεν έχουν οπτική ειδοποίηση αντίστροφης μέτρησης.

Οι πινακίδες, τα φανάρια και λοιπά στοιχεία επί στύλου τοποθετούνται σε ύψος πάνω από 2,20μ από το έδαφος.

Οι πινακίδες, τα φανάρια και λοιπά στοιχεία επί στύλου τοποθετούνται μία πινακίδα ανά στύλο.

Όπου τοποθετούνται καλάθια ή κάδοι σκουπιδιών πάντα απομένει (στο πεζοδρόμιο) καθαρό πλάτος 90cm για τη διέλευση πεζών.

Τα τηλέφωνα δημόσιας χρήσης, γραμματοκιβώτια, κλπ. είναι προσπελάσιμα για άτομα με αναπηρικό αμαξίδιο και σε ύψος που να μπορεί να εξυπηρετηθεί άτομο σε αμαξίδιο (δηλ. χωρίς σκαλάκια, τα στοιχεία τους είναι σε ύψος 90cm από το έδαφος, κ.λπ.).

Όπου υπάρχουν παγκάκια, υπάρχει και πρόβλεψη χώρου δίπλα για να σταθεί άτομο με αναπηρικό αμαξίδιο.

Ο φωτισμός τις νυχτερινές ώρες είναι επαρκής, π.χ. για τον εντοπισμό εμποδίων από άτομα με προβλήματα όρασης.